Algemene ledenvergadering
De algemene Ledenvergadering over het jaar 2023 van de Dorpsraad Blijham wordt gehouden op dinsdag 26 maart 2024 in De Koningsspil te Blijham.
Aanvang: 19.30 uur.
Agenda:
Opening.
Notulen van de Algemene Ledenvergadering van 11 april 2023.
Jaarverslag over het jaar 2023.
Mededelingen.
Financieel verslag van de penningmeester over het jaar 2023.
Verslag kascommissie.
Verkiezing kascommissie.
De heer H. Lamfers treedt af.
De heer A. Antema blijft nog een jaar aan.
De heer H. Lewering wordt van reserve gewoon lid.
Er moet een nieuw reserve lid worden gekozen.
Vaststelling begroting voor 2024.
Vaststelling contributie.
Bestuursverkiezing.
Aftredend en herkiesbaar is de heer G. Boltjes.
Aftredend en niet herkiesbaar zijn:
De heer Ko Nomden en
Mevrouw H. Glazenborg.
Tegenkandidaten kunnen zich tot een uur voor aanvang van de vergadering melden bij de secretaris.
Pauze.
Lezing van de heer H. F. Korvemaker over onze plannen voor een Moeras Arboretum.
Rondvraag.
Sluiting.
————————————————————————————-
Arboretum
De bomen kunnen worden geadopteerd via Albert Nomden telefoon 0597 561862.
Informatie over welke bomen beschikbaar zijn voor adoptie staat op onze site op de pagina Diverse informatie en dan Arboretumdorp.
————————————————————————————
Plannen van de Dorpsraad
De Dorpsraad zet zich op meerdere fronten in voor de leefbaarheid voor het dorp en de inwoners. Er wordt daarnaast ook gekeken naar de toekomstige ontwikkelingen. Met dit laatste gegeven heeft de Dorpsraad plannen ontwikkeld om ons mooie het dorp Blijham voor de toekomst nog aantrekkelijker maken voor de inwoners en bezoekers. Om hier invulling aan te geven zijn kansen en mogelijkheden onderzocht. Dit heeft geresulteerd in een plan om het dorp in de toekomst om te vormen tot een openbaar arboretum dorp. Dat wil zeggen, dat er op daarvoor geschikte plekken bijzondere boomsoorten aangeplant kunnen worden.
Een eerste fase van de plannen is uitgewerkt en het voornemen was om de ideeën en plannen, tijdens de in dit voorjaar geplande jaarvergadering, te presenteren. Maar door de corona uitbraak was het niet mogelijk om met grotere groepen mensen bijeen te komen. Gehoopt werd, dat dit in het najaar wel weer mogelijk zou zijn, maar helaas is er nu sprake van de tweede corona golf met de daaraan gekoppelde maatregelen. Om de inwoners toch te informeren, voordat met een deel van de uitvoering wordt gestart, is er voor gekozen om via de Dorpskrant de informatie te verstrekken.
De kansen en toekomst mogelijkheden zijn gevonden op basis van een inventarisatie over het dorp. Blijham ligt in een uniek landschap. Nergens komen zoveel verschillende
landschapstypen samen dan rond Blijham en allemaal op loopafstand. Op zich is een lintdorp als Blijham niet uniek, maar wel het gegeven, dat het omgeven is door;
- de stroomdallandschappen van de Westerwoldse Aa en de Pekel Aa.
- het open landschap (dijkenlandschap) op de kleigronden.
- de oudere zand- en veenontginningsgronden van de Bouwte. Deze vormen de overgang naar de veenkoloniale gronden.
- het veenkoloniale gebied met de wijken als kenmerk.
- het randveenontginningslandschap van de Morige.
- de hogere zandgronden richting Hoorn
- het oude hoogveenlandschap van de Hoornder Venen. Hier is plm. 4 tot 5 meter veen afgegraven.
- de Zandstroom en de Wedderbergen als oude stuifzandgebieden.
Verder is het dorp voor meer dan zeventig procent omgeven door park, plantsoen en bos. Er zijn meerdere wandelstructuren aanwezig. Bovendien zijn er in de oude slingertuinen maar ook in andere particuliere tuinen bijzonder boomsoorten aanwezig.
Deze groengebieden worden regelmatig onderhouden, maar zullen ook regelmatig moeten worden vernieuwd. Door de enorme essentaksterfte in het Blijhamsterbos zijn er grote gaten in dit het bos ontstaan. De ziekte kon zo sterk in het bos toeslaan omdat de beplanting er eenzijdig is en daardoor zeer kwetsbaar.
Deze gegevens waren aanleiding om te kiezen voor de uitbouw en kwaliteitsverhoging van het groen in en rond het dorp. Dit zal niet alleen gaan bijdragen aan de verbijzondering van een uniek karakter van het dorp, maar ook de biodiversiteit, natuur, leefomgeving, landschap, cultuurhistorie en behoud van identiteit verbreden en de kwaliteit van het groen versterken. Dit streven zal uiteindelijk moeten leiden tot een bijzonder openbaar arboretumdorp (een dorp met bomentuinen en bijzonder boomsoorten). De aanpak zal in fases uitgevoerd worden.
Arboretumdorp Blijham
Een kans om Blijham in de toekomst meer een eigen karakter te geven, waardoor ook de
woonkwaliteit en leefbaarheid wordt versterkt en mogelijk ook de toerist aan zich bindt is;
de schone lucht. Het is aangetoond dat er in de omgeving van Blijham sprake is van zeer schone lucht. Op meerder bomen zijn namelijk korstmossen aangetroffen, die alleen maar gedijen in schone lucht. Deze schone lucht in combinatie met kwaliteitsgroen bieden de mogelijkheid om Blijham tot een Openbaar Arboretum Dorp te ontwikkelen.
Het dorp kent veel uiteenlopende beplanting met inlandse- boomsoorten en van oudsher blinkt het ook uit in cultuurvariëteiten. Denk aan de slingertuinen met hun grillige varianten. Maar de kwaliteit en biodiversiteit van het groen kan sterk verbeterd worden. Dit maakt het landschap aantrekkelijker en zal bijdragen aan de toeristische- en economische ontwikkeling van het dorp.
Er is veel publieke waardering voor het (oude) agrarisch cultuurlandschap. Natuur,
landschap, rust en ruimte, dat is wat recreanten en toeristen trekt. De sector recreatie en toerisme biedt veel mensen werkgelegenheid. Voorbeelden uit het land laten zien dat groen en recreatie elkaar versterken en dat voor een renderende recreatiebranche de waarde van groen op diverse manieren beter benut kan worden.
Het is belangrijk het groen te omarmen met als doel aan te tonen dat het geen kostenpost
is maar een investering die zichzelf terugverdient.
De behoefte aan kwaliteitsgroen groeit. Stijgende bezoekcijfers van stadsparken en
tentoonstellingen wijzen dat uit. Vanaf 2014 zijn de provincies verantwoordelijk voor natuur en landschap, met beperkte Rijksmiddelen. Vooruitlopend op de toekomstige ontwikkelingen en niet af te wachten en maar te zien wat het uiteindelijke resultaat gaat worden zijn aanleiding geweest om in 2014 reeds met planontwikkeling te starten.
Door plannen te ontwikkelen en deze op enig moment ook uit te voeren kunnen bedreigingen omgezet worden in kansen.
Natuur met een grotere biodiversiteit door meer genetische variatie is beter bestand tegen veranderingen van de omgeving. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de veranderingen in het klimaat.
Het dorp heeft meerdere plekken waar de omgeving door middel van een kwaliteitsimpuls sterk verbeterd kunnen worden door op deze terreinen te voorzien van bijzondere beplanting.
Parkje voormalige huishoudschool
Het terrein van de voormalige landbouwhuishoudschool aan de Raadhuisstraat – Oosterstraat – Plantsoenweg is een gebied waar mogelijkheden liggen. Op een deel van het terrein is de huisartsenpost gebouwd. Het overige terrein is ingericht als gazon met een beperkt aantal bomen. Dorpsraad Blijham heeft aan de kant van de Raadhuisstraat een royale picknickbank geplaatst.
Dit gebied is uitermate geschikt om als themapark onderdeel te gaan worden van het arboretumplan.
Fragment Google Earth van het gebied tussen de Raadhuisstraat, Oosterstraat en Plantsoenweg in 2018, met in het midden onder de huisartsenpost en links de zitbank.
Palaios Arboretum
Bij het uitwerken van de plannen kreeg de Dorpsraad belangrijke informatie, die de keuze voor de boomsoorten sterk heeft beïnvloed. Het bleek namelijk dat dendroloog Johan van der Burgh, die les heeft gegeven aan de universiteit van Utrecht in palaeobotani en geologie, tijdens zijn onderzoeken heeft aangetoond, dat in oude aardlagen net boven de steenkoollaag, resten zijn aangetroffen van bomen en struiken die hier voor de ijstijd in grote aantallen aanwezig waren. Deze bomen en struiken zijn er gelukkig nog wel in de wereld, maar staan nergens meer op één plek bijeen.
Door deze boomsoorten bij elkaar te zetten in een bomentuin, ontstaat er een arboretum, waarvan er geen gelijke bestaat in Nederland en mogelijk zelfs niet in heel Europa. Besloten is om het plan voor een Palaios Arboretum voor te leggen aan de gemeente. De gemeente heeft, als eigenaar van het terrein, het project positief beoordeeld en enthousiast toestemming gegeven om dit terrein in te richten als Palaios Arboretum. In eerste instantie is het bomenbestand op het terrein geïnventariseerd. Een aantal minder florerende bomen zal gekapt moeten worden, maar de meeste bomen worden opgenomen in het plan en zullen blijven staan, ondanks het gegeven, dat ze niet passen in het thema.
Als de aanplant gereed is heeft Blijham met dit Palaios Arboretum iets unieks.
Voedselbos in park Blanckenborg
In 1973 heeft Stichting zorgcentrum “de Blanckenborg” 4,5 ha grond aangekocht om het tehuis een uitloopmogelijkheid te bieden. De gemeente Bellingwedde heeft destijds ook 4,5 ha grond aangekocht. Op deze gronden is in 1976 een fraai park met een grote vijverpartij en wandelpaden gerealiseerd. Het park wordt veel gebruikt door wandelaars en natuurliefhebbers. Op een deel van de grond stond aan het Oosteinde een voormalige Oldambtster boerderij.
Fig.3 Google Earth 2018, met rood omcirkeld het voormalige boerderij erf in het park.
Fysiek is dit in het park nog steeds zichtbaar door een stuk verharding en de aanwezige beplanting. Bij dergelijke boerderijen waren altijd hoogstamboomgaarden aanwezig. Het gebied leent zich uitstekend voor het aanleggen van een voedselbos op de manier van een oude boomgaard.
De Dorpsraad heeft plannen ontwikkeld voor een openbaar Voedselbos. De gemeente – inmiddels eigenaar van het hele park – heeft ook voor dit plan toestemming gegeven.
Passend bij het thema openbaar arboretumdorp zal dit Voedselbos worden voorzien van hoogstam appel-, peren-, pruimen-, kersen-, walnoot- en mispelbomen.
Als een onderdeel van het park, zal de fruitboomgaard openbaar toegankelijk zijn en mag iedereen de rijpe vruchten plukken.
Stand van zaken
Er is een projectplan geschreven en meerdere instanties en sponsoren zijn aangeschreven met een verzoek om een financiële bijdrage. Vanuit de provincie Groningen en de gemeente Westerwolde is positief gereageerd en ook andere sponsoren vinden het een zeer bijzonder project. Inmiddels zijn er voldoende financiële middelen toegezegd om met de uitvoering te starten. Een deskundige is momenteel bezig om de inrichtingsplannen gereed te maken voor uitvoering.
In de volgende uitgave van Het Blijhamster Dorpsleven, zullen de inrichtingsplannen nader worden toegelicht. Verder kan dan ook het landschapsplan dat voor Blijham is ontwikkeld aan de orde komen. Ook zal dan worden ingegaan op de mogelijke bijdragen die u als inwoner kunt leveren om van ons mooie dorp een uniek openbaar arboretum dorp te maken.
Palaios arboretum
Bij de inrichting van het terrein tussen de Raadhuisstraat, de Oosterstraat en de Plantsoenweg is in eerste instantie gekeken naar het bestaande bomenbestand. Een aantal minder florerende bomen zal gekapt moeten worden, maar de meeste bomen krijgen een plek in het arboretum. Hoewel een aantal niet past binnen het thema. Deze bomen kwamen hier namelijk voor de ijstijd niet voor. Het is echter zonde om gezonde bomen te kappen. Verwijderd worden één prunus, één eik, één es, één berk, één esdoorn, één els en vier acacia’s. Op bijgaand kaartje zijn de bomen aangegeven.
Het plan voor het Palaios arboretum is zo ontworpen dat er een vorm van beslotenheid ontstaat. Deze beslotenheid wordt doorbroken doorat er vanaf de omliggende straten inkijk en doorkijk aanwezig is. Langs de bestaande trottoirs blijft een strook gazon aanwezig. De looppaden zijn zodanig ontworpen dat er een rondje kan worden gelopen, maar ook kunnen ze worden gebruikt als doorloop van een wandelroute. De beplanting sluit langs de randen aan op de voetpaden. Aan de binnenzijde van de paden blijft een strook gazon aanwezig, net als centraal in het gebied. In de toekomst als de bomen wat meer volgroeid zijn, kan deze strook langs de paden mogelijk gebruikt worden voor bijvoorbeeld klein markten, zoals een streekproductenmarkt, kunstmarkt of dergelijke. Hiermee krijgt het park meerdere gebruiksmogelijkheden.
De donkere vlekken op de kaart zullen worden ingevuld met naaldbomen. De aanwezige bomen die niet gekapt worden zijn opgenomen in de planvorming.
De nieuwe aanplant bestaat uit bomen en struiken en laagblijvende struikbeplanting.
Wat de bomen betreft, zijn dit zowel naaldbomen als bladverliezende bomen.
Op de beplantingskaart zijn de Latijnse namen van de soorten vermeld. Bij de bomen zullen bordjes met de naam van de boom worden geplaatst.
Het wordt niet uitgesloten, dat van een aantal soorten moet worden afgeweken omdat deze niet leverbaar zijn, of dat de aanschafprijs veel te hoog is.
Er is namelijk maar een beperkt budget beschikbaar. Daarom is de keuze gemaakt om als eerste de bomen en struiken aan te schaffen en daarna de onderbeplanting. Het zou mooi zijn om ook de paden (verhard of halfverhard), te realiseren. Maar op dit moment wordt er wegens het beperkt budget van uit gegaan, dat er over het gras gelopen gaat worden.
Boomgaard arboretum
Op onderstaande kaart is de inrichting voor het boomgaard arboretum in het park Blanckenborg aangegeven. Hier blijft de aanwezige beplanting langs de randen van het terrein staan. Op het middenterrein worden meerdere soorten appel- peren- pruimen en andere hoogstam vruchtbomen aangeplant. Ook hier komen bordjes met daarop de namen van de bomen. Om de biodiversiteit te vergroten, wordt niet uitgesloten dat er ook een paar sierappelbomen worden aangeplant. Aan de zuidkant van het verhard voetpad in het park komt een bessenhoek. Ook hier moet gekeken worden of de aan te planten bomen en struiken passen binnen het budget en of ze te leveren zijn. Daarom kan het zijn, dat er nog enkele aanpassingen plaats zullen vinden. Op de kaart is in de boomgaard een looplijn aangegeven. Dit betekent niet, dat dit een verhard pad wordt. De bomen komen in het gras te staan, zoals dit in het verleden ook het geval was.
Adoptie van bomen
De Dorpsraad wil heel graag beide projecten inrichten en afronden, zoals dit op de tekeningen is aangegeven. Hier zijn echter veel kosten mee gemoeid. In principe zijn er voldoende financiële middelen toegezegd om te starten. Gehoopt wordt, dat inwoners, verenigingen, stichtingen, families en bomenliefhebbers een boom gaan adopteren. Hiermee krijgt de Dorpsraad wat meer financiële ruimte.
Op dit moment is het nog niet duidelijk hoeveel een boom in zowel het Palaios arboretum als het Boomgaard arboretum gaat kosten. Zodra dit duidelijk is, zal een lijst worden gepubliceerd met boomsoorten en de kosten daarvan, met de mogelijkheid om een dergelijke boom te adopteren. De naam van degenen, die een boom adopteren zullen worden vermeld op het bordje met de naam van betreffende boom.
Beide arboreta blijven openbaar toegankelijk en het is dus niet zo dat als u een fruitboom adopteert, u het alleen de vruchten kunt plukken.